Opvolging en dakpanconstructie
Een veelgehoorde term binnen de politie is de noodzaak van een dakpanconstructie op gebied van werkveld en specialisme. Overdracht van kennis in algemene zin. Senioriteit richting aanstormende, minder ervaren collega’s. Daar komt in de praktijk maar weinig van terecht. Door de ‘waan van de dag’ en gebrek aan formatieruimte zegt men. Zeker waar, maar misschien ook door ‘oud denken’, in beton gegoten structuren en vooral cultuur?
Ten aanzien van de vakbond en medezeggenschap doet ditzelfde fenomeen zich voor. Velen, onder wie ikzelf (60 jaar), zijn al jarenlang actief binnen de vakbond en medezeggenschap. Meerderen zelfs in een dubbelrol. Veelal geboren uit een noodzaak en er is in feite ook niets mis mee. Fijn dat we deze echte vakbondsdieren in huis hebben, die sinds jaar en dag de collectieve en individuele belangen van de leden van onze vereniging willen en kunnen dienen en gezicht willen zijn voor de NPB.
Belangrijk nadeel
Het gegeven dat wij over deze vaste kern, het gestaalde kader, beschikken, kent – naast gestelde grote voordelen – ook een belangrijk nadeel. Namelijk het feit dat deze kaderleden sinds jaar en dag de diverse bestuurlijke posities bekleden, maakt dat er in de volle breedte van onze vereniging onvoldoende is en wordt geïnvesteerd in een sterk noodzakelijke opvolging en verjonging.
‘Oud denken’
Er is een parallel te trekken tussen de hierboven omschreven problematiek in de werkorganisatie Nationale Politie (gebrek aan dakpanconstructie) en een identiek fenomeen binnen de vakbeweging in het algemeen en daarmee ook de Nederlandse Politiebond met eenzelfde link aan ‘oud denken’, verenigingsstructuur en vooral cultuur. Voorstellen tot noodzakelijke vernieuwing van de verenigingsstructuur worden door de democratische besluitvorming op het congres stelselmatig ongedaan gemaakt.
Schaduw
Binnen de afdeling NPB Noord-Nederland is dit fenomeen besproken. Unaniem kwam men begin 2017 tot de conclusie dat als het ware over onze eigen schaduw moest worden getreden. We gaven elkaar daarbij een aantal opdrachten mee in de vorm van een pilot. Namelijk: de leden van het dagelijks bestuur van de afdeling NPB Noord-Nederland (voorzitter, secretaris, penningmeester en activiteitencoördinator) kennen in de toekomst geen rol meer in de medezeggenschap. Met ingang van de komende OR-verkiezingen in Noord-Nederland is dit in gang gezet.
Zittingstermijn
Daarnaast geldt voor hen een maximale zittingstermijn van twee perioden van vier jaar. Er wordt in principe gestaffeld uitgetreden. Tijdens gestelde periode dient actief te worden geworven om opvolging door een geschikte kandidaat veilig te stellen. De voorzitter van de afdeling Noord-Nederland is met het oog op deze ambitie uit eigen beweging afgetreden om vermelde beweging al in gang te zetten. Hij blijft behouden voor de afdeling in kader senioriteit, onder andere binnen het NPB-belastingnetwerk. Een beoogde nieuwe voorzitter is actief vanuit de afdeling benaderd en zal op korte termijn worden voorgesteld aan de leden van de afdeling Noord-Nederland.
Alternatieve route
Ook met betrekking tot de actuele samenstelling van de kandidatenlijst van de NPB voor de OR-verkiezingen is gekozen voor een alternatieve route. Naast de gebruikelijke vraag aan de huidige kaderleden in de OR dit keer ook een actieve benadering in het ledenbestand binnen de eenheid om toe te willen treden tot de nieuw te vormen OR. Met iedere respondent hebben door de afdeling NPB Noord-Nederland gemandateerde leden van de verkiezingscommissie een gesprek gevoerd, waarbij onder andere het hierboven gestelde aan de orde is gesteld. De door de jaren heen vanzelfsprekende plaatsing van zittende leden die dit willen, hing vooral af van gestelde en nader te noemen richtlijnen.
Mooie mix
Dit heeft geleid tot een naar mijn mening mooie mix van noodzakelijke senioriteit en een aanzienlijke nieuwe instroom van kaderleden, waarbij rekening is gehouden met alle wenselijke vormen van diversiteit. Ik ben dan ook bijzonder trots op het resultaat. In feite is de animo om toe te treden in de medezeggenschap en eventueel opnieuw toetreden binnen de COR mij erg meegevallen gezien alle aanhoudende negatieve berichtgeving.
Pijnlijke ervaring
Is het een eenvoudige uit te voeren opdracht? Nee, dat is zeker niet het geval. Het klinkt in de basis zo eenvoudig. Stelregel: 1. Wat is goed voor de medezeggenschap? 2. Wat is goed voor de NPB? Het is gewoon een gegeven dat dit proces bij een aantal kaderleden als pijnlijk is ervaren vanwege een niet-verwachte plaatsing op een onverkiesbare plek, waarna enkelen zich uit het afdelingsbestuur hebben teruggetrokken. Het ‘schuurde’ dus wel degelijk en het is ook niet eenvoudig om dit te moeten meedelen aan kaderleden met wie jarenlang hetzelfde zaaltje is gedeeld en is samengewerkt.
Lastig, maar desondanks doorgezet vanwege een gevoelde noodzaak gezien de belangen van de vereniging die de persoonlijke belangen overstijgen en de door het afdelingsbestuur zelf gestelde opdracht: het creëren van een gewenste dakpanconstructie (opvolging en verjonging) binnen de gelederen van medezeggenschap en vakvereniging. Ik vind dat deze beweging binnen de hele vereniging van de NPB toegepast dient te worden en in breder verband binnen de FNV in algemene zin.