Hoog tijd voor een veiliger drugsbeleid
Op maandag 20 juni was ik een van de gastsprekers op de thema-avond ‘Politie & Drugs: door de ogen van dienders’. Het was de oprichtingsbijeenkomst van een Nederlandse tak binnen LEAP Europe – een beweging van politiemensen die op basis van de feiten (vaak hun eigen werkervaringen) tot de conclusie zijn gekomen dat het bestrijden van het drugsgebruik door een strafrechtelijke war on drugs een heilloze onderneming is, die de maatschappij onverantwoord veel geld kost en eigenlijk alleen maar meer onveiligheid oplevert.
Aan het begin van deze eeuw begon ook ik (toen nog in functie als bondsvoorzitter van de NPB) er steeds meer van overtuigd te raken dat ‘we’ op drugsgebied volslagen verkeerd bezig zijn – als samenleving en dus ook als politie. Dat het onverantwoord is om te (blijven) denken dat we drugsgebruik kunnen uitbannen of onder controle krijgen door er maar eindeloos via het strafrecht tegenaan te gaan en dienders onder gevaarlijke omstandigheden zinloos werk te laten doen. Zinloos in de betekenis van ‘water naar zee dragen’.
Gedesillusioneerd
Het is inmiddels vijftig jaar geleden dat de war on drugs een flinke oppepper kreeg doordat de Amerikaanse president Nixon het tot speerpunt van zijn beleid uitriep. Dertig jaar later – in 2002 – nam een aantal zeer ervaren Amerikaanse drugsbestrijders een even opmerkelijk initiatief. Gedesillusioneerd besloten zij het realiteitsgehalte van de war on drugs aan de kaak te stellen door het oprichten van de politieke beweging Law Enforcement Against Prohibition (LEAP).
Geen verbetering
De volle gevangenissen in de VS; de vele tienduizenden doden, onder wie volkomen onschuldige slachtoffers; de talloze dienders die in het stof moesten bijten… LEAP kwam in actie door publiekelijk de vraag op te werpen: waarom blijven we op drugsgebied jaar in jaar uit dezelfde aanpak hanteren terwijl duidelijk is dat daardoor het gebruik niet afneemt, de drugsaanvoer gewoon doorgaat en niets ontziende drugscriminelen spectaculaire winsten draaien?
Steeds meer slachtoffers
In 2008 werd ik gevraagd lid van LEAP te worden en als speaker op te treden in Nederland en omstreken. Dat heb ik een paar jaar vol overtuiging gedaan – ook nadat ik met pensioen was gegaan. Binnen de NPB is de aandacht voor dit onderwerp sindsdien een beetje weggezakt. Jammer, maar er zijn nieuwe kansen en dat is maar goed ook. In de laatste jaren is het er in Nederland namelijk niet beter op geworden. Derek van Wiersum, Peter R. de Vries, onze eigen dienders die op meerdere manieren het slachtoffer zijn, burgers die per ongeluk of expres met lood worden volgepompt...
Politie & Drugs
Inmiddels zijn we weer tien jaar verder en heeft LEAP ook Europa bereikt, met als centrum Parijs. In het streven naar de oprichting van een Nederlandse tak werd ook ik weer tot leven gewekt en om te beginnen gevraagd om een bijdrage aan ‘Politie & Drugs: door de ogen van dienders’. Voor die bijeenkomst op 20 juni verzamelde zich op de zesde verdieping van de OBA in Amsterdam behoorlijk wat publiek: journalisten, wetenschappers, gewone burgers en zeven personen die zich bekend maakten als diender. Daarnaast waren er enkele tientallen mensen digitaal aanwezig, onder wie ook dienders.
Good cop bad war
De sprekers in het buitenlandse panel waren twee oud-dienders uit Engeland – onder wie LEAP-kopstuk Neil Woods (schrijver van het boek ‘Good cop bad war’), een nog actieve diender uit Spanje en de moeder van een drugsslachtoffer. Ze vertelden openhartig over hun levens- en professionele ervaringen. Niet allemaal vrolijke verhalen…
Het eerlijke verhaal
In het tweede panel kwamen drie Nederlanders aan het woord, onder wie Bob Hoogenboom, hoogleraar politiekunde, openbaar bestuur en aanverwante zaken en ikzelf. De derde aan tafel was Alex van der Plas, oud-diender en tegenwoordig hoofd beveiliging bij de NS. Hij vertelde hoe hij tijdens zijn 32-jarige loopbaan langzaam maar zeker tot het inzicht was gekomen dat de lange reeks ‘successen’ in de bestrijding van de drugscriminaliteit niet het eerlijke verhaal zijn.
De bijdragen van de twee panels werden voorafgegaan door pitches van hoogleraar verslavingszorg Gemma Blok en Dennis Lahey, directeur van MDHG, de belangenvereniging voor drugsgebruikers en daklozen. Meer horen en zien? Bekijk het onderstaande videoverslag!
Decriminalisering
Alle verhalen gingen één kant op: het is hoog tijd om drugsgebruik niet langer te zien als een veiligheidsprobleem, maar (weer) als een sociaal-medisch probleem. Praktisch gezien wil dat zeggen: beëindig alle verboden voor de Nederlandse markt onder gelijktijdige regulering. Alles op één moment? Nee, natuurlijk niet. Dit zijn complexe processen die goede voorbereiding vergen. De weerstand vanuit criminele hoek zal immers fors zijn.
Waarheidsvinding
Het streven van LEAP is het opvoeren van de morele druk op de politiek om het drugsbeleid te veranderen. Het principiële middel om dat doel te bereiken is pure waarheidsvinding: het verzamelen en verspreiden van persoonlijke getuigenissen over de feiten door (met name) politiemensen en wetenschappers.
Betrokkenheid bonden
De (ex-)dienders van LEAP willen ook de collega’s in Nederland erbij betrekken. En de bonden natuurlijk, al was het maar om als safe haven te dienen voor de dieners die zich uitspreken. Wat mij betreft – dat zal niemand verbazen – zouden de bonden aan die oproep gehoor moeten geven en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid moeten accepteren om (samen met hun leden) een bijdrage te leveren aan de noodzakelijke politieke herbezinning op het drugsgebied. Hoe denk jij daarover?
-------------------------------------
Jezelf aansluiten bij LEAP Nederland? KLIK HIER!