De enige manier om van de Landelijke Eenheid weer een gezonde, optimaal presterende organisatie te maken is het openbreken van het oorspronkelijke bouwplan van de Nationale Politie. Dat concludeert de onafhankelijke commissie-Schneiders in een tussenadvies ter gelegenheid van het aantreden van Oscar Dros als eenheidschef van de LE (sinds 1 februari). NPB-voorzitter Jan Struijs onderschrijft deze analyse.
De Landelijke Eenheid is de opvolger van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) en telt zo’n 6.000 medewerkers. De afgelopen jaren werd steeds duidelijker dat een aantal diensten binnen de LE te kampen had met ernstige problemen op het gebied van de (aan)sturing en ondersteuning van de medewerkers. Dat verminderde het prestatievermogen van de LE als organisatie, maar ook de motivatie en de veiligheid van individuele collega’s.
Struijs: ‘Uiteindelijk liepen de spanningen op de werkvloer zo hoog op dat de aanpak ervan letterlijk een zaak van levensbelang werd. Tussen 18 december 2019 en 8 augustus 2021 pleegden drie collega’s van de Dienst Specialistische Operaties (DSO) zelfmoord nadat ze met hun leidinggevenden in conflict waren geraakt over werkgerelateerde zaken. Op basis van onafhankelijk onderzoek is inmiddels officieel vastgesteld dat twee van deze overlijdens (mede) veroorzaakt zijn doordat de Nationale Politie zijn zorgplicht als werkgever heeft verwaarloosd. Naar de achtergronden van de derde zelfmoord volgt nog een onafhankelijk onderzoek. Dat heeft het korps begin mei toegezegd – na lang tegenstribbelen.’
In de jaren voor de wanhoopsdaden van de drie DSO-medewerkers (alle drie NPB-leden) hadden de politiebonden al meermaals bij de werkgever aangedrongen op een doortastende aanpak van de leiderschapsproblemen binnen de Landelijke Eenheid. Dat had geleid tot het schrijven van een concept-verbeterprogramma voor de LE, maar meer ook niet.
In mei 2021 (kort na de tweede zelfdoding in april) besloot toenmalig minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus het realiseren van oplossingen een impuls te geven door een onafhankelijke Adviescommissie voor de Landelijke Eenheid in het leven te roepen. Deze commissie, voorgezeten door voormalig burgemeester van Haarlem Bernt Schneiders, kreeg de opdracht binnen een jaar te adviseren over de uitrol van het verbeterprogramma voor de LE. Op uitdrukkelijk verzoek van de bonden werd de commissie ook verzocht haar oordeel te geven over de noodzaak om de LE binnen het politiebestel te ‘herpositioneren’.
ZelfdodingenCommissie-Schneiders