NPB: Politiemensen moeten veteranenstatus krijgen
Politiemensen met 25 dienstjaren moeten een wettelijke veteranenstatus krijgen en daarmee recht op extra zorg. Door een symbool op hun kleding zijn ze dan herkenbaar als veteraan en zullen ze in de samenleving meer erkenning krijgen. Dat zegt NPB-voorzitter Jan Struijs tegen de NPO Radio 1-podcast Het Onderzoeksbureau. Hij denkt dat door een veteranenstatus agenten met PTSS ook sneller geholpen kunnen worden.
Volgens Struijs krijgt zo’n vijf procent van de politiemensen te maken met mentale problemen als gevolg van het werk op straat. Een deel daarvan ontwikkelt een posttraumatische stressstoornis (PTSS), psychische en lichamelijke klachten als gevolg van schokkende gebeurtenissen. Het aantal politiemensen dat melding maakt van PTSS neemt toe, blijkt uit cijfers van de politie. In 2015 waren het er 276, in 2020 ging het om 325 meldingen. Volgens de NPB is dat maar een deel van de getroffen agenten. ‘Er zit veel schaamte bij politiemensen, bij mentale blessures word je binnen de politie snel weggezet alsof je gek bent.’
Erkenning en status
Een wettelijk vastgelegde veteranenstatus zal volgens de NPB helpen om politiemensen met PTSS het gevoel te geven dat hun inspanningen erkend worden. ‘Los van snellere toegang tot zorg zal een veteranenstatus ook leiden tot erkenning in de samenleving’, aldus Struijs. ‘Dat mensen kunnen zien: deze man of vrouw heeft zich jarenlang ingespannen voor onze maatschappij.’ NPB-bondssecretaris Nine Kooiman vindt dat de politiek aan zet is. ‘Politiemensen krijgen door een veteranenwet eindelijk de status die ze verdienen. Daarbij hoort voor agenten met PTSS ook een versneld recht op zorg.’
Vijftien miljoen per jaar
De NPB denkt dat een veteranenstatus voor politiemensen met bijbehorende faciliteiten ongeveer vijftien miljoen euro per jaar gaat kosten. ‘Dat is een schijntje als je kijkt naar wat dit gaat doen voor politiemensen’, zegt Struijs. ‘Eindelijk erkenning voor alles wat ze op straat voor hun kiezen krijgen.’
Nieuw stelsel
PTSS is door de politie sinds 2013 aangemerkt als beroepsziekte. Momenteel wordt er gewerkt aan een nieuw stelsel voor letsel en ziekte die werkgerelateerd zijn. Dat stelsel zal gericht zijn op herstel en re-integratie en waar nodig financiële compensatie, onder meer voor agenten met PTSS.
Hele slechte zaak
Volgens de NPB wijst alles er op dat het nieuwe stelsel uitsluitend gaat gelden voor nieuwe gevallen. Daardoor valt een groep van vele honderden agenten tussen wal en schip, zegt de vakbond: zij zitten tussen het nieuwe en het oude stelsel in. Deze groep heeft vaak al een uitkering smartengeld gehad als compensatie voor het leed dat ze hebben meegemaakt, maar wacht nog op vergoeding van materiële kosten, omdat ze financieel in de knel zijn gekomen door hun ziekte. In het aanbod dat deze groep politiemensen krijgt, wordt het al uitgekeerde smartengeld gedeeltelijk verrekend met de toekenning van materiële schade.
‘Het vermengen van die twee bedragen is een hele slechte zaak’, vindt Struijs. ‘Het doet agenten heel veel pijn dat ze zich nu moeten doodvechten voor een stuk erkenning. En dat terwijl ze jarenlang soms wel driehonderd doden hebben gezien, en dat allemaal om de maatschappij veilig te houden.’
Redelijk en billijk
Volgens een woordvoerder van de korpsleiding van de politie wordt het nieuwe stelsel voor agenten met PTSS nog uitgewerkt, maar vallen oude dossiers onder het oude stelsel of onder overgangsrecht. De woordvoerder zegt dat in het nieuwe stelsel politiemensen direct zorg en financiële ondersteuning krijgen, terwijl medewerkers nu de politie als werkgever aansprakelijk moeten stellen. In het nieuwe stelsel zal smartengeld wel lager uitvallen, maar zal restschade ruimhartiger worden vergoed. Dat betekent voor agenten uit de tussengroep dat een deel van hun smartengeld wordt verrekend. Maar volgens de woordvoerder komen de agenten nog steeds op een bedrag uit dat ‘ruim boven hetgeen ligt wat bij organisaties buiten de politie wordt berekend’ en zijn de voorstellen ‘redelijk en billijk’.
De politie zegt zich ervan bewust te zijn dat gesprekken over schadevergoedingen stressvol zijn voor agenten met PTSS, en zegt daarom in goed overleg tot een oplossing te willen komen die voor beide partijen passend is. ‘De energie moet naar herstel en rust gaan’, zegt de woordvoerder.