9 juli 2024

Misverstanden en vragen over individueel keuzebudget

Vanaf 1 januari 2025 komt er een individueel keuzebudget (IKB). Politiemedewerkers kunnen dit budget dan fiscaal vriendelijk besteden aan zaken die met het beroep samenhangen zoals verlof, loopbaan, vitaliteit of contributie voor de vakbond. Voor de invoering van het IKB wordt de in 2024 opgebouwde vakantie- en eindejaarsuitkering in december van dit jaar uitbetaald. Dit leidt tot een verhoging van het inkomen over 2024. Op enkele belangrijke vragen en misverstanden die dit oproept, gaan we wat verder in.

Misverstanden
Er zijn verschillende misverstanden over het individueel keuzebudget. Hieronder wordt alvast op de vier meest voorkomende misverstanden ingegaan met een nadere toelichting. Na de zomer volgt een uitgebreide uitleg over het gebruik van het IKB.

Ik krijg minder hypotheek door het IKB.
Sommige mensen denken dat banken het IKB niet meetellen als inkomen, waardoor je een lager inkomen op je werkgeversverklaring[A1] krijgt en daardoor minder hypotheek kunt krijgen. Dit klopt niet. Op de werkgeversverklaring staan het huidige bedrag van de eindejaarsuitkering en vakantiegeld, dus je hypotheek wordt niet lager door het IKB.

Ik betaal meer belasting door het IKB.
De belasting over incidentele uitbetalingen wordt berekend met een 'bijzonder tarief'. Dit geldt nu al voor vakantie- en eindejaarsuitkeringen en zal ook voor het IKB-Bruto gelden. Het maakt niet uit wanneer je het laat uitbetalen, zelfs als je alles in december ontvangt. Het IKB-netto is een extra bedrag waarover de werkgever alle belasting betaalt, zodat je dit bedrag netto ontvangt.

Door het IKB krijg ik minder toeslagen.
Als je inkomen stijgt, kun je minder toeslagen krijgen. Dit komt door de regels rondom sociale voorzieningen en uitkeringen. De inkomensstijging in 2024 komt vooral door de eenmalige uitkeringen en loonsverhogingen, niet door het IKB. De Dienst Toeslagen informeert mensen door middel van een voorlichtingscampagne dat ze tijdig wijzigingen in hun inkomen moeten doorgeven, bijvoorbeeld als de verwachting is dat hun inkomen stijgt. Als werkgever en politiebonden doen we dezelfde oproep: geef zelf je inkomenswijziging tijdig door aan de Dienst Toeslagen of het UWV!

Ik heb minder vakantie door het IKB.
De waarde van jouw bovenwettelijk vakantieverlof gaat naar het IKB. Je kunt ervoor kiezen om hetzelfde aantal vakantie-uren terug te kopen en bij te laten schrijven op je verlofkaart. Je hebt dus niet minder vakantie door het IKB.

Veelgestelde vragen
In de komende periode worden de meest gestelde vragen nog flink aangevuld. Hierbij alvast vier belangrijke zaken waarmee je rekening kunt houden.

Kan ik in 2024 gekochte artikelen rondom duurzaamheid straks nog declareren?
Nee, alleen aankopen vanaf 1 januari 2025 komen in aanmerking voor declaratie. Als je bijvoorbeeld in 2024 zonnepanelen koopt, kun je die niet met het IKB-Netto financieren. Er zijn gelukkig veel andere bestedingsmogelijkheden voor het IKB-Netto.

Kan ik kiezen om geen IKB te krijgen?
Nee, het IKB geldt voor iedereen die nu ook vakantie- en eindejaarsuitkeringen krijgt. Je kunt wel kiezen hoe je het IKB inzet, bijvoorbeeld door een groot bedrag in mei en aan het einde van het jaar te krijgen of door extra vakantiedagen te kopen.

Is de RAP gunstiger voor mij dan het IKB?
Dat is afhankelijk van de mate waarin je nu gebruik maakt van de RAP. Als je nu aan verschillende onderdelen van de RAP tegelijkertijd meedoet, dan kan de RAP voor jou gunstiger uitpakken dan het IKB. Het is dus afhankelijk van de situatie en daarom is het ook lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven. We weten wel (uit deelname in eerdere jaren) dat voor veruit de meeste medewerkers het IKB gunstiger is.

Kan ik nog steeds meer of minder gaan werken als we IKB hebben?
Ja, je kunt jaarlijks blijven kiezen om meer of minder te werken in het volgende kalenderjaar. Deze regeling blijft bestaan naast het IKB.

Rekenvoorbeeld voor een gemiddelde medewerker
Om een indicatie te geven voor de gemiddelde collega (met een belastingvoordeel van ongeveer 42%). Als je nu meedoet aan het fietsenplan voor het volledige bedrag van €1.500,- heb je daarvan € 126,-belastingvoordeel per jaar. Als je daarnaast € 150,- aan vakbondscontributie afdraagt, heb je daarvoor € 63,- belastingvoordeel gehad. Als je daarnaast nog € 100,- aan vitaliteit hebt uitgegeven, is het totale voordeel nu € 289,-. Met het IKB-Netto krijg je straks €377,- per jaar. In deze beschreven situatie is het IKB dus een vooruitgang. 
Als je echter een heel duur fitness-abonnement declareert binnen de RAP (we kennen voorbeelden van € 900,- per jaar) en je combineert dat met andere RAP-doelen, dan is de RAP gunstiger voor jou dan het IKB. Overigens: € 900,- binnen de RAP geeft ongeveer € 377,- belastingvoordeel per jaar. IKB-Netto staat daarmee ongeveer gelijk aan € 900,- RAP-gebruik.

In september en oktober gaat nog meer informatie volgen over wat het IKB precies is, waar je het aan kunt besteden en welke keuze je kunt maken. Op dit moment hoef je nog geen beslissingen te nemen of keuzes te maken.