Individueel Keuzebudget onder de loep
Vanaf 2025 krijgen politiemedewerkers een deel van hun beloning uitbetaald in de vorm van een individueel keuzebudget. Dat hebben de werkgever en de bonden afgesproken in de politie-cao 2024-2025. De invoering van het IKB heeft twee doelen: medewerkers meer individuele opties geven op beloningsgebied én het stimuleren van individuele investeringen in vitaliteit, verduurzaming (woning en vervoer) en vakbondslidmaatschap.
Het IKB bestaat uit een netto bedrag dat één keer per jaar wordt verstrekt en uit een bruto bedrag dat wordt opgebouwd door de maandelijkse toevoeging van een percentage van je bruto salaris.
Dat brutodeel kan je gebruiken voor het eerste doel: meer flexibiliteit in jouw beloning als politiemedewerker. Het nettodeel kan je gebruiken voor een aantal investeringen in beroepsgerelateerde of maatschappelijk gewenste doelen. Het keuzemenu bestaat daarbij uit een door de werkgever en de bonden overeengekomen lijst met ‘bestedingsdoelen’.
Brutodeel: naar een meer flexibele beloning
Vanaf januari 2025 worden het vakantiegeld, de eindejaarsuitkering (dertiende maand) en de waarde van je bovenwettelijke verlof van 28,8 uur als maandelijkse bedragen beschikbaar gesteld. Daardoor wordt het mogelijk dat je er eerder gebruik van maakt dan voor 2025 het geval was. Toen werden het vakantiegeld en de dertiende maand jaarlijks als één bedrag uitbetaald in respectievelijk mei en november.
Eerder benutten van het opgebouwde budget hoeft niet. Je kunt er ook voor kiezen de momenten van uitbetaling te laten zoals ze nu zijn.
Het brutodeel van je IKB stijgt maandelijks met een bedrag ter waarde van 17,86 procent van je maandsalaris/bezoldiging. Dat percentage bestaat uit de volgende onderdelen.
* Je maandelijkse opbouw aan vakantie-uitkering (8 procent van je maandsalaris plus toelagen)
* Je maandelijkse opbouw aan eindejaarsuitkering (8,33 procent van je maandsalaris) en
* Je maandelijkse portie bovenwettelijke verlofuren (1,53 procent van je maandsalaris).
Persoonlijke keuzes
Vanaf januari 2025 kun je het opgebouwde bedrag in dit deel van je IKB-budget naar eigen behoefte aanspreken (geheel of gedeeltelijk) om geld of verlof op te nemen. Ook kun je dit budget inzetten om individueel gebruik te maken van fiscale vrijstellingen voor het volgen van een opleiding/studie, de aankoop van vakliteratuur of het bijwonen van cursussen en congressen.
Voor het brutodeel van het IKB geldt dat je alleen kunt besteden wat je tot op dat moment hebt opgebouwd. Over opgenomen bedragen/verlof moet dan nog wel belasting worden betaald. Het bedrag dat je aan het eind van het jaar nog niet hebt besteed, wordt in december automatisch uitbetaald.
Volledigheidshalve: deze maand wordt onder de huidige aanpak definitief een streep gezet door alle medewerkers in één keer hun in 2024 opgebouwde vakantiegeld (zeven maanden) en eindejaarsuitkering (één maand) uit te betalen.
Nettodeel: investeren in de toekomst
Vanaf 2025 stelt de werkgever jaarlijks aan elke medewerker een bedrag beschikbaar dat hij in de loop van het jaar kan investeren in zijn vitaliteit, vakbondslidmaatschap en/of de verduurzaming van zijn woning en/of vervoer. Dit is het nettodeel van het IKB. In 2025 zal dat bedrag € 377 zijn: het voormalige vitaliteitsbudget van € 102, verhoogd met € 275. In de jaren daarna groeit het bedrag mee met de cao-loonontwikkeling.
Bestedingsdoelen
Welke investeringen zijn mogelijk op basis van het nettodeel van het IKB? De exacte bestedingsdoelen zijn door de werkgever en de bonden uitonderhandeld. Een paar voorbeelden: lidmaatschap sportclub; deelname sportevenement; sportartikelen; workshops, training, check-ups; boeken/tijdschriften; vakbondscontributie; energiebesparing en isolatie; duurzaam verwarmen, koelen en ventileren en voorzieningen om energie op te wekken.
- KLIK HIER voor een overzicht van de bestedingsdoelen
- KLIK HIER voor een overzicht van de duurzaamheidsdoelen
Het niet-gebruikte bedrag in het netto-gedeelte van je IKB vervalt aan het eind van het jaar. Het is dus niet mogelijk om in meerdere jaren een hoger budget op te bouwen dan € 377. Wel kun je ook vanaf volgend jaar voor een duurdere aankoop op het gebied van verduurzaming (bijvoorbeeld een fiets of een warmtepomp) maximaal vijf keer de waarde van het nettodeel van het IKB als voorschot opnemen. (Op basis van de waarde van het nettodeel in 2025 is dat het bedrag van € 1.885.)
RAP-regeling
De invoering van het IKB leidt tot het wegvallen van de regeling Ruilmogelijkheden arbeidsvoorwaarden politie (RAP). Een regeling die politieambtenaren aanspraak gaf op een fiscaal voordeel als ze via de werkgever bepaalde aankoopkosten bruto/netto lieten verrekenen bij de uitbetaling van onderdelen van hun beloning (salaris, verloftegoed). Er waren zeven mogelijkheden op dat gebied, waaronder een fiets (eens in de vijf jaar), vakliteratuur, cursussen en bedrijfsfitness.
Ook de vakbondscontributie behoorde tot deze fiscaal vriendelijk bestedingsdoelen. Politiemedewerkers konden één keer per jaar het betaalde totaalbedrag laten aftrekken van hun bruto maandsalaris en dat bedrag vervolgens netto laten uitbetalen. Ze kregen die maand dan minder bruto salaris overgemaakt en hoefden daardoor minder loonbelasting te betalen. Dat leverde in de meeste gevallen een voordeel op ter waarde van 42 procent van de betaalde vakbondscontributie.
Twee fiscaal vriendelijke uitzonderingen
Met de komst van het IKB verdwijnen bijna alle huidige mogelijkheden voor een fiscaal vriendelijke ‘bruto/netto-uitruil’ van arbeidsvoorwaarden. De werkgever en de bonden hebben afgesproken dat voor twee soorten kosten de huidige regeling ook na 2024 blijft bestaan. Dat zijn de kosten voor opleidingen, cursussen en vakliteratuur die je zelf betaalt en de kosten voor het opwaarderen van je OV-abonnement woon-werkverkeer van tweede naar eerste klas.
Voor alle overige RAP-opties vervalt het fiscale voordeel. Daarvoor in de plaats komt de optie om het nettodeel van het IKB te gebruiken om bijvoorbeeld je vakbondscontributie te financieren. In de nieuwe situatie kun je zelfs je hele jaarbedrag aan vakbondscontributie door de werkgever laten betalen in plaats van genoegen te moeten nemen met het fiscale voordeel van 42 procent op basis van de RAP. Maar je moet je wel realiseren dat het jaarlijkse voordeel langs deze weg beperkt is - om te beginnen in 2025 maximaal € 377. (Daarna groeit dit bedrag mee met de cao-lonen). Goed nadenken dus over welke zaken je door de werkgever wilt laten betalen.
Opzet IKB laagdrempeliger
Onderzoek naar het gebruik van de RAP binnen de politie heeft duidelijk gemaakt dat voor verreweg de meeste collega’s het IKB gunstiger zal uitpakken dan de RAP. Het is waar dat je in de RAP-jaren een hoger bedrag dan € 377 aan (fiscaal) voordeel kon realiseren. Maar daarvoor moest je dan zelf ook een flink bedrag aan eigen geld (willen en kunnen) investeren in de aankoop van bepaalde zaken.
Rekenvoorbeeld
Als je nu meedoet aan het fietsenplan voor het volledige bedrag van € 1.500, dan heb je daarvan € 126 belastingvoordeel per jaar. Het uitruilen van € 150 aan vakbondscontributie levert nu € 63 belastingvoordeel op. Geef je daarnaast ook nog € 100 uit ter bevordering van je vitaliteit, dan zorgt dat nu voor een totaal voordeel van € 289. Met het IKB-netto krijg je straks € 377 per jaar. Voor de collega’s in deze (gemiddelde) situatie is het IKB dus een vooruitgang.
Dat geldt niet als je gewend bent op basis van de RAP een heel duur fitness-abonnement te declareren (er zijn voorbeelden van € 900 per jaar) en daarnaast ook nog wat andere RAP-doelen. Dan is het door jou te behalen voordeel voortaan dus kleiner. Maar nogmaals: lang niet iedereen is bereid (of in staat) de hoeveelheid geld uit te geven die nodig is om dat voordeel te behalen.
Tot slot nog een lichtpuntje op het gebied van de grotere uitgaven. Zoals gezegd blijft het ook vanaf 2025 het mogelijk om een voorschot over vijf jaar aan te vragen voor een flinke investering in bijvoorbeeld een fiets of een warmtepomp.