Politiecapaciteit

In de meeste gevallen rijden we nog steeds met piepende banden en loeiende sirenes naar een vervelende winkeldief die een croissant en blikje Red Bull heeft gejat. Ik ben daar zelf ook van: in actie komen op straat! Veel minder vaak gaan we even doortastend achter de oplichter aan die op Instagram, Snapchat of TikTok € 12.000 heeft ontvreemd via de betaalrekening van een kwetsbaar kind. Terwijl die misdaad veel meer impact heeft op het slachtoffer.

Personeelstekorten
Het is en blijft onze verantwoordelijkheid als politie om onze inzet goed (beter?) uit te balanceren en de juiste prioriteiten te stellen. Het grote probleem is: dat is bijna niet meer te doen. Want we zijn ook nodig bij feesten, evenementen, demonstraties, sportwedstrijden, de NAVO-top in 2025 en in de horeca. Als platte pet en als ME’er.

(De samenleving heeft dat niet altijd in de gaten, maar ME’ers zijn in het dagelijks leven agenten van basisteams. Door elke (spoed)inzet van de ME loopt telkens weer de hele roosterplanning van deze teams, de opsporing en zelfs specialismen in de soep.)

De personeelstekorten dwingen ons tot keuzes in wat we wel en niet doen. De inzet bij sportwedstrijden zoals wielerrondes en avondvierdaagsen is inmiddels gestopt. Ook worden steeds meer politietaken overgedragen aan boa’s – waaronder handhaving en toezicht in gemeenten en bossen.

Steeds meer boa’s
Ik vind dat laatste op zich geen probleem. Het niveau van de huidige generatie boa’s is erg goed. Die beroepsgroep heeft duidelijk een professionele inhaalslag gemaakt. Bij sommige klussen (milieu, natuur, ondermijning, controles van vage bedrijven) heb ik daardoor zelfs liever een goede boa mee dan een ongemotiveerde politiecollega. Maar tegelijkertijd ben ik kritisch. De huidige jeugdboa’s doen het werk dat tien jaar geleden door jeugdagenten werd gedaan. Het werk van de wijkboa’s is een welkome aanvulling op het werk van wijkagenten. Maar vroeger (en zo oud ben ik nog niet) werd dat werk gewoon door de wijkagenten gedaan.

Enige tijd geleden zag ik in privétijd in een speeltuintje bij mij om de hoek een man die op de briefing stond en nog moest zitten. Ik wist dat hij een verzetpleger was en vaker kinderen lastig viel. Dus ik bel de meldkamer en meld dat een gesignaleerde bekende verzetpleger dronken in de speeltuin zit en vermoedelijk voor een probleem gaat zorgen. Komt er vervolgens een ongewapende jeugdboa ter plaatse. Lang verhaal kort: man weg. De boa mocht sowieso niet optreden omdat de situatie te gevaarlijk was.

Kiezen of delen
Dit kan en moet beter. Daar zijn twee oplossingen voor.

• Boa’s ruimer opleiden en inzetten en voorzien van bewapening en goede informatie-uitwisseling met de politie OF
• De politiecapaciteit uitbreiden door meer mensen aan te nemen of door de boa’s onderdeel te maken van de politieorganisatie. Met uiteraard goede afspraken dat het lokale gezag (burgemeester) invloed heeft op de inzet van de politie.

Proactieve politie
Wachten we nog langer met het aanpakken van de capaciteitsproblemen, dan komen we sluipenderwijs steeds verder op afstand van de samenleving te staan. Dan wordt de politie steeds meer een organisatie die vooral wordt opgeroepen als dingen al fout gegaan zijn. Een reactieve politie in plaats van een proactieve politie die onderdeel van de samenleving is. Ik zie dat al regelmatig gebeuren: als ik zelf aan het werk ben, maar ook als ik een melding doe.

Ik kom veel in het buitenland en zie dat we in Nederland een goed korps hebben en breed inzetbare professionele collega’s. Ik ben daar trots op. Het is knap dat we met de huidige middelen en sterkte onze organisatie zo goed draaiende houden. Dat we er staan bij gewelddadige demonstraties en rellen van Amsterdam tot Den Haag en van Groningen tot Tilburg.

Politie voor iedereen
Maar ik wil de politiek en politietop waarschuwen. Blijf het politiepersoneel waarderen en respecteren door goede arbeidsvoorwaarden. Politiewerk is zwaar, dus zorg dat ze op tijd kunnen stoppen met werken.

En wil je dat we een politie voor iedereen zijn en midden in de samenleving (blijven) staan? Dan moeten we tijd en ruimte krijgen om koffie drinken bij het buurthuis en de kinderboerderij. Dan moeten we als politie op donderdag, vrijdag en zaterdag in de horeca en bij feestjes en evenementen urenlang zichtbaar kunnen rondlopen en -fietsen en aanspreekbaar zijn. Dan moeten we bij carnavalsoptochten voor kinderen, bij   avondvierdaagsen en bij de lokale marathon het verkeer regelen en de sporters aanmoedigen.

En dat is dan niet alleen om de orde en veiligheid te bewaken. Dat is dan mede om de samenleving te laten zien dat wij erbij horen, geen robots zijn en eigenlijk ook best leuke mensen.