De NPB heeft gelaten gereageerd op de 62 miljoen die het demissionaire kabinet vanaf 2022 extra beschikbaar stelt aan de Nationale Politie voor het bestrijden van ondermijning. NPB-voorzitter Jan Struijs: ‘Dat geld is welkom, maar het stemt droevig dat minister Grapperhaus ook in zijn laatste begroting niet verder komt dan emmers water aandragen bij de uitslaande brand die de Nationale Politie op personeelsgebied inmiddels is geworden.’
Struijs: ‘Het is om meerdere redenen een schande dat de formatie van een nieuw kabinet zo lang duurt. Die lamlendigheid zou de politiek zichzelf zwaar moeten aanrekenen. De klimaatcrisis, de woningnood, de personeelstekorten in het onderwijs en de zorg – allemaal problemen die geen maanden uitstel dulden. En dat geldt ook voor het structurele gebrek aan politiecapaciteit, veroorzaakt door het bezuinigingsbeleid dat in 2010 is ingezet.’
De politiek negeert al jarenlang alle signalen over een structureel capaciteitstekort, met als gevolg een chronische overbelasting en een veel te hoge rooster- en werkdruk. Struijs: ‘Dat het korps nog functioneert zoals het doet is uitsluitend te danken aan de inzet en toewijding van de medewerkers. De politiek heeft er geen moeite mee de morele verantwoordelijkheid voor het presteren van de politie in de schoenen van de medewerkers te schuiven en daardoor jaar in jaar uit een forse wissel te trekken op hun gezondheid, veiligheid en privéleven.’
Al vier jaar geeft minister Grapperhaus hetzelfde antwoord als hem gevraagd wordt of de operationele sterkte van de politie niet verbeterd moet worden. Hij verwijst dan als een soort mantra naar de afspraak in het regeerakkoord van 2017 om de operationele sterkte te laten stijgen met 1.171 fte (voltijdsbanen). Het gaat dan om (ongeveer) 700 extra wijkagenten en 471 extra rechercheurs. Een investering van zo’n 200 miljoen.
Struijs: ‘In de jaren daarna heeft de minister het korps ook nog een paar keer extra geld toegekend om wat meer medewerkers in dienst te nemen voor het opsporen en vervolgen van mensenhandelaars, voor de bestrijding van zedenmisdrijven, het opvangen van de veiligheidsgevolgen van de Brexit en het oprichten van een Financial Intelligence Unit. In totaal nog eens een structurele capaciteitsuitbreiding ter waarde van 34,2 miljoen. En dan zou ik nog bijna het extra geld vergeten voor de bestrijding van de ondermijning, zowel door het verbeteren van het stelsel Bewaken en Beveiligen als door de invoering van een Multidisciplinair Interventie Team (MIT) met partners in de veiligheidsketen. Daarvoor is dit jaar 141 miljoen beschikbaar gekomen en vanaf 2022 structureel 150 miljoen per jaar.’
In totaal heeft het huidige kabinet dus de basis gelegd voor een extra capaciteit van 1.100 à 1.500 nieuwe mensen. Het was de bedoeling dat deze aangevulde sterkte eind 2023 beschikbaar zou zijn, maar vorig jaar meldde Grapperhaus in de J&V-begroting tussen neus en lippen door dat de versterking ‘naar verwachting vanaf 2024’ (pas) gerealiseerd zou zijn.
Vier jaar lang beloftes
Struijs: ‘De minister vertelde er niet bij wat deze vertraging van (minstens) een jaar heeft veroorzaakt. Dat is ook niet iets om trots op te zijn. Op aandringen van de politiek zijn jarenlang namelijk zo weinig mogelijk nieuwe medewerkers geworven en opgeleid. Tot 2018 kwam het korps daarmee weg doordat oudere collega’s langer in dienst bleven. Zij besloten vaker de kat uit de boom te kijken in afwachting van de sociale plannen die de bonden en de werkgever zouden afspreken voor de grote personele reorganisatie in 2016/2017 en/of de uitkomst van alle veranderingen op pensioengebied. Maar die tijd is voorbij: de uitstroom van de ‘babyboom-generatie’ is begonnen. Met als gevolg dat ineens op korte termijn een flinke achterstand moet worden ingelopen.
Nog even geduld aub