NPB presenteert standpunt over aanpak C2000-problemen

Volgens de NPB is een cruciale eerste stap op weg naar verbetering het aanwijzen van een duidelijke eindverantwoordelijke voor de prestaties van de apparatuur. Bij het huidige C2000 zijn zoveel in- en externe leveranciers en instanties betrokken dat de aansprakelijkheid voor het niet goed genoeg functioneren van het systeem al decennia een probleem is.

Eén centrale organisatie
Dat moet anders, aldus de NPB in zijn position paper: ‘Landen als Frankrijk, België en Duitsland kennen één centrale organisatie die het communicatiesysteem voor de hulpdiensten beheert. Daardoor er continu gewerkt wordt aan onderhoud en verbeteringen. Nederland moet dat voorbeeld volgen.’ Daarbij moet een minister (‘maakt niet uit welke’) als de officiële probleemeigenaar zijn aangewezen.  

Terugvalopties
De opvolger van C2000 zal pas na 2030 operationeel kunnen zijn, zo bleek in het najaar van 2023 uit een onderzoeksrapport. De aanschaf daarvan moet volgens Kooiman plaatsvinden onder zorgvuldige regie van de overheid: ‘Eén project, één claim, één eindverantwoordelijke’. Het nieuwe systeem moet niet alleen technisch betrouwbaar zijn, maar ook een of meer goed werkende terugvalopties bevatten voor de momenten waarop zich onverhoopt toch uitvalverschijnselen voordoen.

Resterende C2000-jaren
Deze terugvalopties moeten ook ontwikkeld worden om agenten en andere hulpverleners in de resterende C2000-jaren zo veilig mogelijk te laten werken, om te beginnen tijdens de NAVO-top in Nederland in juni van dit jaar. De belangrijkste problemen die zich kunnen voordoen zijn verbindingsproblemen door een beperkte dekking, vooral in gebouwen en landelijke gebieden; vertragingen en verstoringen bij piekbelasting en uitval door een te beperkte compatibiliteit met nieuwe communicatietechnologieën.

Deze tekortkomingen leiden tot acute operationele risico’s en levensgevaarlijke situaties. Kooiman haalde in de Tweede Kamer het voorbeeld aan van collega’s die tijdens de afgelopen jaarwisseling een verdachte met een mes moesten aanhouden. Door een storing in C2000 konden ze echter geen contact krijgen met elkaar of de meldkamer. ‘Nou, dan is het echt dikke paniek bij de collega’s.’

Op korte termijn zijn volgens de NPB de volgende verbeteracties noodzakelijk.

• Technische optimalisatie: investeren in betere dekking, extra back-ups/alternatieve communicatiemiddelen en capaciteit om uitval te minimaliseren.
• Landelijk handelingskader: duidelijke procedures en alternatieve communicatiemiddelen in geval het systeem (deels) uitvalt. Hulpdiensten moeten ook zonder moderne communicatiemiddelen zo effectief mogelijk kunnen blijven communiceren.

In de aanloop naar de NAVO-top in juni zijn de volgende verbeteracties noodzakelijk.

• Training en bewustwording: collega’s moeten structureel getraind worden in het handelingskader voor scenario’s waarin het systeem (deels) uitvalt.
• Heldere crisiscommunicatie: een effectieve communicatiestrategie richting zowel hulpdiensten als burgers, partners, media en politiek indien systeem (deels) uitvalt.

Multi-simkaart
Een terugvalvoorziening die tijdens de Rondetafelconferentie veel aandacht kreeg was een zogenaamde multi-simkaart. Bij verbindingsproblemen via C2000 kunnen hulpverleners terugvallen op de Push-To-Talk-app: een end-to-end beveiligde oplossing waarmee ze gegarandeerd en met voorrang toegang hebben tot het 4G- en 5G-netwerk van Odido.

In noodsituaties is dat echter geen ideale oplossing, want het gebruik vraagt veel handelingen. Een gebruiksvriendelijker optie zou zijn hulpverleners via een noodknop rechtstreekse toegang te geven tot de netwerken van alle providers via een multi-simkaart. Kooiman: ‘De geheime diensten beschikken al over zo’n voorziening. Waarom de hulpverleners niet? Het zou de verbindingsgarantie met bijvoorbeeld de meldkamer maximaliseren.’

Ministeriële verantwoordelijkheid
Meerdere Kamerleden vroegen de NPB-voorzitter welke praktische bijdrage de Tweede Kamer kan leveren aan het zo snel mogelijk realiseren van een zo veilig en effectief mogelijk communicatiesysteem voor de hulpdiensten. Kooiman: 'Om te beginnen kunnen jullie de regie over de gewenste verbeteracties die vanaf vandaag gewenst en mogelijk zijn uitdrukkelijk neerleggen bij de minister van Justitie en Veiligheid. Daarna moeten jullie die minister als probleemeigenaar doortastend ter verantwoording roepen en blijven roepen over de gemaakte vorderingen - de komende maanden, de eerstvolgende jaren en ook na 2030.’

KLIK HIER om de hele position paper van de NPB te lezen!