Dag met je gezag
Na een ongeval op de Erasmusbrug fietste ik achter een groepje studentes langs een afzetting en een flink beschadigde auto. Een oudere man en vrouw stonden er beduusd bij, omringd door ambulance- en politiepersoneel. Een van de dames voor me had kennelijk een aanvaring met een van de politiemensen ter plaatse gehad. Met het kwakend studentenaccent dat eerstejaars standaard aangeleerd lijken te krijgen, fulmineerde ze over een politieman die haar had tegengehouden. Want hij mocht dan agent zijn, maar dat gaf hem nog niet het recht om haar te verbieden ergens te fietsen.
Wederspannigheid
Het is het probleem van Nederland anno 2019 in een notendop. Wij Nederlanders velen geen gezag meer. En dat brengt onze gezagsdragers in een lastig parket. Dat verklaart waarom de gevallen van ‘wederspannigheid’ zo vreselijk in de lift zitten (1.633 meldingen in 2017 en 2.278 in 2018). Voor de leken onder ons: wederspannigheid is je verzetten, met geweld of bedreiging met geweld, tegen een ambtenaar die bezig is met de rechtmatige uitoefening van zijn functie. Daar ligt het misverstand aan ten grondslag dat een bevel of vordering van een politiemens iets vrijblijvends is. Dat is het niet.
Strafverzwaring?
Geweld tegen politiemensen is al jaren een issue. Soms loopt het zo uit de hand dat we er een weekje maatschappelijke ophef over zien, maar daarna gaan we over tot de orde van de dag. Tot de volgende stapavond, festiviteit of oudejaarsnacht. Zoals beloofd zijn de strafeisen voor geweld tegen hulpverleners sinds 2011 verdrievoudigd, al leidt dat in de praktijk lang niet altijd tot een strafverzwaring van 200 procent. De rechtbanken houden het op een verzwaring van 33 tot 100 procent. Wie mazzel heeft krijgt een enkele dag gevangenisstraf.
Wat is effectief
Maar goed, ik zal de laatste zijn om te beweren dat (langere) gevangenisstraffen zaligmakend zijn. Binnen sommige van onze subculturen werken celstraffen zelfs statusverhogend. Dat zijn meteen de mensen die hechten aan de straatvariant van ‘respect’ en gruwen van het idee publiekelijk ‘vernederd’ te worden door een taakstraf op de openbare weg. Ik wil hier niet de softe geitenwollen sok uithangen, maar uit onderzoek is gebleken dat mensen na een werkstraf 47 procent minder vaak opnieuw in de fout gaan dan na een gevangenisstraf. Een torenhoge boete doet waarschijnlijk ook meer pijn.
Creatief straffen!
Nee, het mag van mij best een stuk creatiever. Wat als een vlogger die voor de likes op een politieauto klom ook moet vloggen terwijl hij zijn taakstraf uitvoert? Wat als we het hele wagenpark van een overlast gevende trouwstoet in beslag zouden nemen en bruid en bruidegom te voet verder lieten gaan?