Werk arrestantenverzorgers moet snel veiliger
In een persoonlijk gesprek heeft de NPB bij de eenheidsleiding van Oost-Nederland aangedrongen op een structurele oplossing voor de onderbezetting in de arrestantenzorg. Het inhuren van particuliere beveiligers om de roosters rond te krijgen moet stoppen. Dat leidt voor de politiemensen in de arrestantencomplexen alleen maar tot extra veiligheidsrisico’s.
De werkgever heeft beloofd de komende tijd in overleg met deze collega’s organisatorische veranderingen in gang te zetten om vanaf 2020 verbetering in de situatie te krijgen.
Onderbezetting
Net als de meeste onderdelen van de Nationale Politie worstelt ook de arrestantenzorg al jarenlang met onderbezetting. Volgens de werkgever zijn de capaciteitsproblemen de laatste tijd drastisch verergerd door een onverwacht hoge uitstroom van medewerkers. In die situatie was de enige manier om alle negen arrestantencomplexen in Oost-Nederland open te houden het inhuren van particuliere beveiligers. Een keuze voor ‘de minst slechte oplossing’ waarin ook de Ondernemingsraad zich kon vinden.
Training en uitrusting
Op de werkvloer heeft deze ontwikkeling echter tot toenemende onrust geleid. De collega’s maken zich vooral zorgen over de gevolgen van het inschakelen van particuliere beveiligers voor hun eigen veiligheid tijdens het werk. Medewerkers van beveiligingsbureaus zijn niet opgeleid en getraind voor politietaken, ze zijn niet uitgerust met handboeien en wapenstok en ze mogen niet in de politiesystemen. In situaties dat het erop aankomt weet je dus niet op welke hulp je kunt rekenen.
Geen rol van betekenis
Is er sprake van noodweer – bijvoorbeeld bij een onverwachte aanval van een gedetineerde – dan mag een particuliere beveiliger geweld gebruiken om een arrestantenverzorger te helpen. Maar welke zekerheid levert dat op, gezien zijn gebrek aan ervaring en deskundigheid? En wat als er geen sprake is van noodweer, bijvoorbeeld bij het verplaatsen van weerspannige personen naar een isoleercel of als je op de camera ziet dat een agressief-gestoorde arrestant zich probeert op te hangen in zijn cel? In dat laatste geval zal je dan toch die celdeur moeten openen en desnoods geweld gebruiken om de situatie onder controle te krijgen. Een ook aanwezige particuliere beveiliger zal daarbij geen rol van betekenis kunnen spelen.
Toetsing geweldgebruik
Maar het is niet alleen hun fysieke en psychische veiligheid waar de collega’s zich zorgen over maken. De gedwongen samenwerking met ingehuurde beveiligers maakt ze ook onzeker over hun rechtspositie als zij een keer gedwongen zijn geweld te gebruiken en dat loopt verkeerd af. Hoe zullen de Rijksrecherche, advocaten en de Nationale Ombudsman dan oordelen over de minder dan optimale inzet van gekwalificeerd personeel?
Meten met twee maten
Tot slot vinden veel arrestantenverzorgers het onbegrijpelijk dat ze op de cellengangen moeten samenwerken met particuliere beveiligers die aan geen enkele opleidings- en trainingseis voor hun taken voldoen, terwijl het korps zelfs de meest ervaren politiemensen van het werken op de cellengangen uitsluit zodra ze één keer de toets van de jaarlijkse Integrale Beroepsvaardigheidstraining (IBT) niet hebben gehaald.
Tornen aan de rechtspositie
Tot nu toe is het in Oost-Nederland nog gelukt om de boel draaiende te houden, maar dat is wel gebeurd ten koste van de arrestantenverzorgers. Die zagen steeds meer verlofverzoeken afgewezen worden en zelfs al toegekende 4x9-modaliteiten weer in gevaar komen. Om de roosters rond te krijgen is ook de inzet buiten het eigen complex inmiddels meer regel dan uitzondering.
Gebrekkige communicatie
Tijdens het gesprek met de eenheidsleiding op dinsdag 7 mei heeft de NPB ook zijn verbazing uitgesproken over de nog altijd nagenoeg afwezige communicatie met de collega’s op werkvloer over de onderbezetting en de aanpak daarvan. Ook de Ondernemingsraad heeft het korps met klem opgeroepen zich sterk te maken voor meer medewerkersparticipatie.
De werkgever heeft op 7 mei toegezegd overtuigend te zullen investeren in een betere communicatie met de medewerkers. Wat het inhuren van particuliere beveiligers betreft: dit moet volgens hem echt gezien worden als een tijdelijke maatregel, geboren uit de pure noodzaak om de meest urgente problemen aan te pakken. De eenheid Oost-Nederland gaat de komende maanden in overleg met de collega’s om organisatorische veranderingen van de grond te krijgen die vanaf 2020 verbetering in de situatie kunnen brengen.
De NPB zal uiteraard nauwlettend in de gaten houden wat er in de praktijk van deze goede voornemens terechtkomt. Ben jij arrestantenverzorger in Oost-Nederland of een andere politie-eenheid en wil je (vertrouwelijk) problematische werkervaringen met ons delen? Mail dan naar NPB-eenheidsbestuurder Rianne Wisselink!